share market portfolio meaning in marathi
शेअर मार्केट मध्ये Portfolio किंवा Portfolio management असे शब्द वारंवार कानावर पडतात किंवा वाचनात येतात. ह्या लेखात ह्याच विषयावर काही माहिती लिहिलेली आहे.
शेअर मार्केट मध्ये गुंतवणूक करताना जोखीमीचे व्यवस्थापन म्हणजेच Risk management करणे महत्वाचे ठरते. आपल्या अपेक्षेनुसार बाजारातील परतावा मिळाला नाही किंवा परतावा वजा चिन्हात गेला तर आपण काय करणार? किंवा किती वेळ काय रणनीती वापरणार? ह्यावर गुंतवणुकीचे कमी अधिक यश अवलंबून असते आणि ह्या सगळ्यामध्ये Portfolio मधील वाटप प्रमाण Asset Allocation महत्वाचे ठरते.
What is portfolio in marathi
Portfolio पोर्टफोलिओ म्हणजे आपल्या वेगेवेगळ्या वर्गातील असलेल्या सगळ्या गुंतवणुकी. ह्यात shares, Mutual funds, ETF, Liquid funds, Bonds, सोने किंवा Gold Bonds, मुदती ठेवी हे सगळे येईल.
अजून विस्तारित स्वरूपात बोलायचे झाल्यास Real Estate, Cash in hand ची पण नोंद ह्यात ठेवता येईल. एकंदर आपली Net worth सांगणारा तक्ता म्हणजेच पोर्टफोलिओ.
Share market portfolio meaning in marathi
शेअर बाजारातील Portfolio पोर्टफोलिओ म्हटला कि वरकरणी कुणी किती कंपन्यांचे शेअर्स घेतले आहेत हा साधा अर्थ आपण लक्षात घेतो पण शेअर बाजाराशी संबंधित गुंतवणुकी जसे कि वेगवेगळे म्युच्युअल फंडस्, ETF, index funds ह्याचा सुद्धा ह्यात समावेश होईल.
म्युच्युअल फंडस् तसे बरेच गुंतवणूकदार दीर्घ काळासाठी घेतात पण त्यामानाने शेअर्स मध्ये buying/selling कमी अंतराने सुरूच असते म्हणजेच शेअर्सचा पोर्टफोलिओ -share market portfolio- हा बदलता राहतो. त्यातही बरेच जण काही विशिष्ट शेअर्समध्ये दीर्घकाळासाठी गुंतवणूक तर काही शेअर्समध्ये कमी वेळेसाठी ट्रेडिंग करून फायदा करून घेण्यासाठी आपली गुंतवणूक योजना बनवतात.
असा हा विस्तृत पोर्टफोलिओ म्हटला कि ह्याचे नियोजन काही फार सोपे नसते. सगळ्या गुंतवणुकीची नोंद ठेवणे, Buy price, Sell price, Profit/ Loss, Holding period इत्यादीची लक्षपूर्वक नोंद ठेवावी लागते. मी ह्या सगळ्यासाठी अगोदर लिखित आणि मग excel मध्ये नोंदी ठेवण्याची सवय लावली आहे.
एका निश्चित अवधीनंतर सगळ्या गुंतवणुकीत काय बदल झालेत, वेळेनुसार परतावा कमी झाला कि वाढला ह्या गोष्टींचा अभ्यास करायचा आणि मग निर्णय घ्यायचा असे काहीसे करता येईल. आता ब्रोकर कडून मिळालेले statement पाहले कि Profit, loss च्या नोंदी एका ठिकाणी कळण्याची पण सोय आहे.
प्रत्येकाची असा अभ्यास करण्याची शैली वेगवेगळी असेल. Long term च्या शेअर्स मध्ये जमा करण्याची वेळ बघून नवीन खरेदी करता येईल तसेच Short terms च्या गुंतवणुकीतून अपेक्षित परतावा मिळाला कि बाहेर पडण्याची योग्य वेळ होईल.
म्युच्युअल फंड्स मध्ये सहसा गरज नसल्यास गुंतवणूक कायम ठेवता येईल पण जोडीला अनपेक्षित घसरणीच्या वेळेस जास्तीची रक्कम गुंतवण्यासाठी एक चांगला हिस्सा liquid funds मध्ये सुद्धा ठेवता येईल. शेवटी शेअर मार्केट म्हटले कि चढ उतार हा आलाच.
Types of portfolio in marathi
Portfolio मधील allocation नुसार Portfolio चे Aggressive, Defensive, Income, Speculative असे काहीसे वर्गीकरण करता येईल. ह्यालाच Conservative, Moderate, Aggressive अशा समूहात सुद्धा विभागता येते.
ह्यातील प्रत्येक गटाच्या नावानुसार हे पोर्टफोलिओ कमी अधिक चढ-उतार, जोखीम, स्थिरता-अस्थिरता दाखवतात.
‘पैसामंत्र’ च्या लेखकाचा कल Defensive आणि Income Portfolio कडे तुलनेने अधिक असल्यामुळे Aggressive आणि Speculative वर इथे जास्त लिहिण्यात आले नाही.
How to make good share market portfolio
Share market portfolio in marathi वर इतकी चर्चा झाल्यावर आता एक चांगला share market portfolio कसा निर्माण करावा हा प्रश्न समोर येणे साहजिक आहे. चांगला पोर्टफोलिओ म्हणजे एका अवधीत चांगला फायदा करून देण्यात उपयोगी असणारे शेअर्स, म्युच्युअल फंड्स , ETF इत्यादी.
असा पोर्टफोलिओ निर्माण करण्यासाठी प्रत्यक्ष गुंतवणुकीआधी योजना जरुरी असेल किंवा आधीच असलेली गुंतवणूक परत नव्याने वेगवेगळ्या प्रमाणात Allocate करणे शक्य आहे.
“भविष्यात होणाऱ्या संभाव्य नुकसानामुळे उद्भवलेल्या चिंतेपेक्षा सध्या कमी लाभावर समाधान मानणे हे मी योग्य मानतो” असे एक वाक्य मी वाचले होते आणि ते मला आवडले देखील. पण वेगवेगळ्या विचारसरणीच्या गुंतवणूकदारांना वेगेवेगळी रणनीती आवडेल आणि कोणतीही एक रणनीती सगळ्यांनाच उपयोगी वाटणार नाही हे तितकेच खरे आहे.
Share market portfolio निर्माण करताना खालील काही सामान्य गोष्टींवर विचार करता येईल.
- Sector wise Stock Selection
- Selecting Segment leader company
- Decide percentage allocation in each sector
- Decide percentage allocation in stocks of each sector
- For income portfolio, select dividend paying stocks (Add in parts in market correction at specific levels subjected to market situation)
- Avoid buying direct stocks (Or buy in less quantity) which are already in your mutual fund portfolio
- Always allocate funds on basis of which type of investor you are.
शेवटी Portfolio management म्हणजे एक दोन शेअर्समध्ये झालेल्या फायदा किंवा नुकसानीपेक्षा एकूण पोर्टफोलिओचा परतावा बघणे आणि गुंतवणूकदाराला साजेशा Asset Allocation नुसार त्यात बदल करणे किंवा कायम ठेवणे असे म्हणता येईल.
एखादा Asset समूह तेजीत असताना काही लाभ काढून घेऊन दुसऱ्या Asset समूहात गुंतवून Portfolio Rebalance सुद्धा करता येईल किंवा बाजार मंदीत असताना अतिरिक्त Cash किंवा liquid/Debt मधील गुंतवणूक equity त टाकून Portfolio returns boost सुद्धा करता येईल.
हे सुद्धा वाचा: Asset allocation म्हणजे काय?