Abhimannyu Kalne

The Compound Effect Book Summary

The Compound Effect -Jumpstart your income, your life, your success. Author – Darren Hardy.

The Compound Effect Book in brief

• कंपाऊंड इफेक्ट म्हणजे लहान, कमी महत्वाच्या वाटणाऱ्या कृतींमधून मोठे निकाल किंवा बक्षीस मिळवण्याची रणनीती. The compound effect is the strategy of reaping huge rewards from small, seemingly insignificant actions.
• जोपर्यंत तुम्ही एखादी गोष्ट/सवय मोजत नाही तोपर्यंत तुम्ही ती सुधारू शकत नाही. You cannot improve something until you measure it.
• तुमच्या बाबतीत घडणाऱ्या प्रत्येक गोष्टीची 100 टक्के जबाबदारी नेहमी स्वतः घ्या.Always take 100 % responsibility for everything that happens to you.

The Compound Effect Book

गुंतवणूक (Investing) विषयात Compounding ह्या शब्दाचे महत्व काय आहे? हे वाचकांना वेगळ्याने सांगायची गरज नाही. छोटी वाटणारी गोष्ट दीर्घ काळात लक्षणीय बदल घडवते.

ह्या Compound Return सारखेच एक पुस्तक नुकतेच मी वाचले. डॅरेन हार्डी ह्यांनी लिहिलेले The Compound Effect हे ते पुस्तक.

नावाप्रमाणेच The Compound Effect ह्या पुस्तकात छोट्या छोट्या कृती, सातत्याने अंमलात आणल्याने, व्यवसाय आणि जीवनात, किती जबरदस्त परिणाम मिळू शकतात ? हे लेखकाने सांगितले आहे. मजेची गोष्ट ही आहे कि ह्या छोट्या कृती जर विकासाशी पूरक असतील तर जास्त विकास घेऊन येतात आणि आळस व कमी उत्पादनक्षम सवयींशी निगडित असतील तर जास्त नुकसान घेऊन येतात.

कदाचित हे सगळे होत असतांना बऱ्याच लोकांना आपल्याला असे निकाल (चांगले किंवा सुमार दर्जाचे) का मिळत आहेत ह्याचे अचूक कारण देखील कळत नसावे.

नेमके हेच कारण समजण्यासाठी The Compound Effect Book हे पुस्तक महत्वाचे ठरते.

The Compound Effect Book

पुस्तकाच्या सुरुवातीलाच एक संदेश लिहिला आहे, No matter what you learn, what strategy or tactic you employ, success comes as the result of the Compound Effect.

159 पानांच्या ह्या पुस्तकात एकूण सहा प्रकरण आहेत.

• Chapter 1: The COMPOUND EFFECT in Action
• Chapter 2: Choices
• Chapter 3: Habits
• Chapter 4: Momentum
• Chapter 5: Influences
• Chapter 6: Acceleration

पुस्तक सुरु करण्याअगोदर लेखक परिचय मध्ये (Introduction) लिहितो कि मागील 40 वर्षांपासून मी व्यवसाय, सफल व्यावसायिक, यश, यशासाठी आवश्यक असणाऱ्या मानवी सवयी इत्यादींचा अभ्यास करत आहे. मी हजारो रुपये मोजून आणि रोज दिवसातील कित्येक तास घालवून ह्या सगळ्या गोष्टींवर काम केले आहे.

परिणामाअंती मला हेच समजले कि तुम्ही काहीही करत असाल, कितीही नाना प्रकारच्या युक्त्या करत असाल; तुम्हाला यश मिळते ते फक्त तुमच्या विचारांच्या आणि कृतीच्या Compounding Effect मुळेच.

लेखक पुढे लिहितो कि तुम्हाला यशासाठी नवीन माहितीची गरज नाही; तुम्हाला गरज आहे ती कृती करण्याच्या नवीन योजनेची.

The Compound Effect Book

प्रकरण 1: The COMPOUND EFFECT in Action

बरेच लोक Compound effect च्या साध्या सोप्या नियमाला कमी समजतात.

जसे कि आठ दिवस पळण्याचा व्यायाम केल्यानंतर काही निकाल न दिसल्यास ते हा क्रम बंद करतात.

हे लोक विसरतात कि त्यांच्या लहान आणि नियमित क्रिया लांब वेळपर्यंत करत राहल्यास त्यांच्यात लक्षणीय बदल होईल.

Small, smart choices + Consistency + Time = RADICAL DIFFERENCE

ह्या प्रकरणातील तीन मित्रांची गोष्ट मला आवडून गेली. तीनही मित्र सोबतच लहानाचे मोठे झाले आहेत. सामाजिक, आर्थिक परिस्थिती सुद्धा सारखीच.

तिघांनाही जवळसपास सारख्याच कमाईची नोकरी लागते आणि एकंदर तिघेही सारख्या स्थितीत असतात.

पहिला मित्र Larry आरामात जगतो. तो सगळे तेच करतो जे रोज करतो. कधी काही बदलत नाही अशी तक्रार करतो.

दुसरा मित्र Scott लहान-लहान चांगल्या सवयी लावून घेतो. तो रोज पुस्तकाची दहा पाने वाचतो. प्रेरणादायी वक्त्यांना ऐकतो किंवा माहितीपूर्ण वाचन करतो. व्यायामासाठी काही मिनिटे वेगळे काढतो. वगैरे वगैरे…

तिसरा मित्र Brad काही साधारण सवयी लावून घेतो. त्याने नुकताच एक मोठा दूरदर्शन संच विकत घेतला आहे, जेणेकरून तो आपले आवडते कार्यक्रम जास्तीत जास्त बघू शकेल.

आणि हो त्याने आपल्या घरीच एक छोटा बार सुरु केला कि ज्यामुळे तो आठवड्याच्या शेवटी कामाच्या व्यापातून थोडा दूर राहून काही आनंद घेऊ शकेल.

जास्त काही नाही फक्त तो आपल्या जगण्यात थोडे निवांत राहू इच्छितो.

The Compound Effect Book

पाच महिन्यानंतरही तिघांच्याही स्थितीत काही बदल दिसत नाही. दहा महिन्यांच्या काळानंतर सुद्धा लक्षणीय असा काही बदल दिसत नाही.

Larry त्याच गोष्टीत मग्न असतो. Scott ने आतापर्यंत काही पुस्तके वाचली असतात आणि काही चांगल्या सवयींवर त्याचा अभ्यास सुरु असतो. Brad देखील त्याच्या सवयींप्रमाणे जगत आनंद घेत असतो.

पण 25व्या महिन्यानंतर बदल दिसायला लागतो. 27 व्या महिन्यानंतर मोठा बदल जाणवतो आणि 31 व्या महिन्यानंतर जबरदस्त बदल नजरेस पडतो.

Brad लठ्ठ दिसतो तर Scott सडपातळ होतो. त्याचे वजन देखील प्रमाणात येते. Larry हा अगोदर जसा होता तसाच असतो; फक्त आता तो अधिक कंटाळतो.

Brad ने थोड्या थोड्या Calories वाढवत Scott पेक्षा बरेच जास्त वजन वाढवले असते.

Scott ने हजारो तास पुस्तके व नवीन ज्ञान मिळवण्यात गुंतवलेले असतात ते आता त्याला अधिक बढती मिळवून द्यायला मदत करू लागतात.

Larry मध्ये फार काही बदल घडत नाहीत.

ह्या कथेचा संदेश सरळ आहे. Compound Effect चा उपयोग कुणी आपल्या फायद्यासाठी करून घेतला तर जास्त फायदा होतो. कुणी त्याचा वापर नुकसानीच्या दिशेने केल्यास जास्त नुकसान होण्यास सुरु होते.

एका निश्चित काळानंतर Compound Effect चा योग्य वापर करणाऱ्या व्यक्तीला Overnight success मिळू लागते. ही वस्तुतः Overnight success नसते तर लहान लहान कार्यांना नियमित करत गेल्याने मिळणारे हे बक्षीस असते.

प्रकरण 2: Choices

आपल्या निवडी आपल्याला प्रगती करण्यास मदत करतात किंवा कोणत्यातरी प्रकारचे नुकसान करण्यात देखील कारणीभूत ठरतात.

आपल्या निवडी आपले चांगले मित्र असतात आणि खराब शत्रू देखील असतात.

You make your choices and then your choices make you.

Luck is when opportunity meets preparation.

The complete formula for getting lucky: Preparation + Attitude + Opportunity + Action = Luck

ह्या प्रकरणात वरील सगळ्या गोष्टीवर लिखाण केले गेले आहे.

The Compound Effect Book

प्रकरण 3: Habits

हे प्रकरण सवयी कशा काम करतात ह्यावर आहे. ह्याच विषयावर मी आणखी काही पुस्तके वाचली आहेत.

Atomic habit by James Clear आणि Power of Habit by Charles Duhigg ही पुस्तके ह्याच विषयावर बरीच प्रभावशाली आहेत.

पैसा मंत्र ह्या Marathi Money Blog वर अशाच एका पुस्तकाची समीक्षा अगोदर लिहिल्या गेली आहे. वाचा: Mini habits book in marathi 

ह्याच विषयाशी थोड्या दुरून Who moved my cheese? हे पुस्तक सुद्धा संबंधित आहे.

प्रकरण 4,5 आणि 6: Momentum, Influences and Acceleration

“A journey of a thousand miles begins with one step” हे वाक्य आपण वाचले असेलच. Momentum चे सुद्धा असेच आहे.

It starts slow before it picks up steam.

The hardest part of momentum is the beginning. 

Influence: तुमचे मार्गदर्शक कोण? Garbage in, garbage out हे वाक्य लक्षात ठेवा.

Acceleration: Common things deliver common results. Do better than expected.

The Compound Effect Book

थोडक्यात THE COMPOUND EFFECT हे पुस्तक जरी छोटे असले तरी दर्जेदार माहितीने परिपूर्ण आहे. THE COMPOUND EFFECT फक्त हे एक पुस्तक जरी कुणाच्या विकासात मार्गदर्शक सिद्ध झाले तरी त्यात नवल नसावे.

हे पुस्तक इंग्रजी हिंदी व मराठी भाषेत उपलब्ध आहे.

The Almanack of Naval Ravikant Summary

The Almanack of Naval Ravikant Summary

काही दिवसांपूर्वी मी The Almanack of Naval Ravikant: A Guide to Wealth and Happiness हे पुस्तक वाचून संपवले आणि ते मला एवढे आवडले कि त्याची एक प्रत परत बोलावून मी एका स्टार्टअपशी संबंधित अधिकाऱ्याला ते भेट म्हणून दिले.

Eric Jorgenson द्वारा लिखित हे पुस्तक नवल रविकांत ह्या भारतातून अमेरिकेत गेलेल्या उद्योजकावर लिहिलेले आहे. सुरुवातीला Naval शीर्षक पाहून मला वाटले कि हे पुस्तक कुण्या नौदलाच्या अधिकाऱ्यावर आधारित असेल. पण ते नेव्हीशी संबंधित नसून नवल ह्या नावाने होते हे मला वाचनानंतर कळले. ह्या पुस्तकाची Tagline ‘A guide to wealth and happiness’ ही आहे त्यामुळे मला ह्याबद्दल जास्त कुतूहल निर्माण झाले होते. पैसे आणि wealth ह्यात फरक आहे आणि happiness हा अजूनच एक वेगळा विषय आहे की ज्याबद्दल पैशांच्या पुस्तकात फारसे लिहिले नसते ( माझ्या अल्प वाचनातील काही पुस्तके वगळता).

वाचनाअंती ह्या पुस्तकाचे वेगळेपण प्रकर्षाने जाणवले. ह्या पुस्तकाचे मला भावलेले एक अजून वेगळेपण म्हणजे हे पूर्ण पुस्तक वाचनासाठी इंटरनेट वर अगदी मोफत उपलब्ध आहे.

The Almanack of Naval Ravikant Summary

आपल्या यशाला कारणीभूत असलेल्या गोष्टी बरेच जण लोकांना सांगत नाहीत. ह्या पुस्तकात मात्र नवल रविकांत स्पष्टच सांगतात की ‘यशस्वी होण्यासाठी मला ज्या गोष्टी कामी आल्या त्या मी नेहमीच लोकांशी सामायिक करत होतो मात्र मी यशस्वी होण्याअगोदर बरेच लोक त्या गोष्टींकडे कानाडोळा करायचे’. ह्या पुस्तकात नवल रविकांतचे अनेक छोटे पण परिणामकारक वाक्य लिहिलेले आहेत. प्रचंड पैसे येऊनही त्याचा अजिबात गर्व नसून लोकांच्या विकासासाठी सहाय्यक गोष्टीबद्दल प्रस्तुत पुस्तकात सविस्तर चर्चा केलेली आहे.

Timeline of Naval Ravikant

Naval Ravikant ह्यांचा जन्म दिल्ली येथे १९७४ मध्ये झाला आणि वयाच्या नवव्या वर्षी १९८५ मध्ये कुटुंबासहित ते दिल्लीहून Quuens, Newyork ला गेले. २५ ते ३४ वर्षाच्या वयात त्यांनी काही startup, company स्थापन केल्या. ३४ व्या वर्षानंतर त्यांनी अनेक कंपन्यांमध्ये Investment केली आणि २०१८ मध्ये ४३ व्या वर्षी ‘Angel Investor of the Year” हा अवॉर्ड मिळाला.

नवल ह्यांच्या भाषेत Single parent कुटूंबामुळे त्यांच्या आईने त्यांना आणि त्यांच्या भावाला वाढवले. आई शाळेत काम करत असे आणि दोन्ही भाऊ दरवाजा बंद असलेल्या घरात हळहळू मोठे झाले. नवल रविकांत म्हणतात “ते कठीण असे दिवस होते पण प्रत्येकालाच कठीण परिस्थितीतून जावे लागते आणि हीच कठीण परिस्थिती मला अनेक मार्गानी पुढे सहाय्यक ठरली”. ह्यातील कठीण परिस्थितीला सकारात्मक दृष्टीने घेत नवल ह्यांनी तेव्हाच आपल्या यशाचा पाया घातला होता असे म्हटले तरी अतिशयोक्ती होणार नाही.

The Almanack of Naval Ravikant Summary

शाळा सुटल्यावर नवल सरळ पुस्तकालयात जात आणि ते बंद होईपर्यंत तिथेच बसून असत. हे त्यांचे दैनंदिन वेळापत्रक असे. ते सांगतात, ‘New York मध्ये नवीन असल्याने माझे कुणी मित्र नव्हते. फक्त पुस्तके माझे खरे मित्र होते. पुस्तके खरंच चांगले मित्र असतात. कारण मागील काही शतकातील सर्वोत्तम असे लोक आपले शहाणपण पुस्तकांच्या माध्यमातून आपल्याला सांगत असतात.’ हा उतारा वाचल्यावर एवढा यशस्वी व्यावसायिक आणि गुंतवणूकदार पुस्तकांप्रती किती कृतज्ञ आहे हे जाणून लेखकाप्रती माझा आदर अजूनच वाढला. पुस्तकांच्या अशा महत्वाबद्दल पैसा मंत्र – मराठी Money Blog वर लिहायला मला नेहमीच आवडते.

लेखकाचा व्यवसाय (Startups, Business) आणि गुंतवणूक (Investment) विषयातील इतका दांडगा अनुभव असूनदेखील लेखक हे स्पष्ट सांगतो कि ‘मी शिकलेले काही तत्व आणि काही गोष्टी मी तुम्हाला सांगण्याचा प्रयत्न करेल. मी तुम्हाला काही शिकवू शकत नाही. मी फक्त तुम्हाला प्रेरित करू शकतो.’ हे देखील तेवढेच खरे आहे. पाण्यात पडल्याशिवाय पोहोता येत नाही अशी म्हण इथे सार्थ ठरते. Think and Grow Rich ह्या लेखात एखादी गोष्ट मिळवण्यासाठी आपली स्वतःची किती तयारी आहे ह्यावर पुढील यश हे कसे अवलंबून असते ह्याबद्दल लिहिले आहेच. वाचक त्याबद्दल Think and Grow Rich हा लेख वाचू शकतात.

पुस्तक दोन भागात विभागलेले आहे.

Wealth आणि Happiness

Wealth ह्या भागात संपत्ती कशी निर्माण होते ह्याबद्दल लेखक लिहितो की ‘कठीण परिश्रम करणे महत्वाचे असते, पण फक्त कठीण परिश्रमच करणे तुम्हाला श्रीमंत बनवत नाही. श्रीमंत होण्यासाठी तुम्हाला काय केले पाहिजे?, कुण्या व्यक्तींसोबत केले पाहिजे? आणि कधी केले पाहिजे? हे माहित असायला हवे.’
नवल रविकांत पुढे लिहितात की ‘जर तुम्हाला अजूनही हे माहित नसेल कि काय करायला पाहिजे तर सर्वप्रथम ते निश्चित करा. जर तुम्ही स्वतः नेमके काय करायला पाहिजे ह्याबद्दल निश्चित नसाल तर कठीण परिश्रम करण्याला काही महत्व उरत नाही.’

The Almanack of Naval Ravikant Summary

सारांश

The Almanack of Naval Ravikant Summary

नवल रवीकांतच्या छोट्या छोट्या वाक्यांनी मला खूपच प्रभावित केले. उदाहरणादाखल मूळ इंग्लिश भाषेतील काही वाक्य पाहूया.

• Seek wealth, not money or status. Wealth is having assets that earn while you sleep.
• You are not going to get rich renting out your time. You must own equity-a piece of a business- to gain your financial freedom.
• You will get rich by giving society what it wants.
• Pick business partners with high intelligence, energy and above all, integrity.
• Learn to sell. Learn to build. If you can do both, you will be unstoppable.
• When specific knowledge is taught, it is through apprenticeships, not schools.
• There are no get rich quick schemes. Those are just someone else getting rich off you.

ह्यातील दोन वाक्ये तर मला खूपच आवडून गेली ती म्हणजे.

• Earn with your mind and not your time.
• If they wrote it to make money, don’t read it.

Happiness ह्या दुसऱ्या भागात सुरुवातीलाच लिहिले आहे The three big ones in life are wealth, health, and happiness. We pursue them in that order, but their importance is reverse. हे वाचून तर वाह! वाह! असे शब्द तोंडातून न निघतील तर नवलच.

ह्या भागातील लिखाण एखाद्याच्या सद्यस्थितीतील विचारांना नक्कीच आव्हान देईल. जसे कि

• Happiness is being satisfied with what you have.
• The greatest superpower is the ability to change yourself.
• Desire is a contract you make with yourself to be unhappy until you get what you want.

Happiness is the absence of desire. Happiness is our choice. आनंदी राहणे ही आपली निवड आहे जो आनंदी राहण्याची निवड करत नाही तो कोठे ना कोठे कमी काढून दुःखी होईलच. ह्या भागात आरोग्याबद्दल सुद्धा लिहिलेले आहे.

नवल रविकांत ह्यांनी अगोदर सांगितल्याप्रमाणे If they wrote it to make money, don’t read it ह्या आपल्या शब्दाला जागत The Almanack of Naval Ravikant: A Guide to Wealth and Happiness हे दर्जेदार पुस्तक हौशी वाचकांसाठी इंटरनेटवर अगदी मोफत उपलब्ध करून दिलेले आहे.

हे पुस्तक मराठी भाषेत सुद्धा अनुवादित आहे,

पण मी मूळ भाषेत म्हणजेच English मध्ये वाचलेले आहे. मला छापील पुस्तके वाचण्याची जास्त आवड असल्यामुळे मी हे पुस्तक Print स्वरूपात Amazon वरून खरेदी केलेले आहे.

Think and Grow Rich is the famous book written by Napoleon Hill.

Think and Grow Rich म्हणजेच सोचिये और अमीर बनिये हे पुस्तक पहिल्यांदा मी 2004-2005 मध्ये वाचले असावे. Manjul Publication चे निळ्या चमकत्या कव्हरचे हे पुस्तक आजही माझेजवळ आहे. हे पुस्तक हिंदी भाषिक पुस्तकांमध्ये माझे दुसरे तिसरे पुस्तक असावे.

व्यक्तिमत्व विकासाच्या पुस्तकांचे वाचन करतांना सुरुवातीलाच मला ह्या उत्कृष्ट पुस्तकाचे वाचन आणि मनन करण्याचे भाग्य मिळाले. भाग्य ह्यासाठी कारण हे प्रसिद्ध पुस्तक जगभरात आजही Personality Development च्या क्षेत्रात उत्कृष्ट मानले जाते. 1937 मध्ये झालेल्या पहिल्या प्रकाशनानंतर तब्बल ८५ वर्षानंतर देखील यश व संपत्तीबद्दल लोकांच्या विचार करण्याच्या पद्धतीला एक व्यवस्थित आकार देण्यात हे पुस्तक मोठ्या प्रमाणावर प्रभावशाली आहे.

ह्या पुस्तकाबद्दल मला कुणी जर अभिप्राय विचारला तर मी फक्त ‘Must Read’ हे दोनच शब्द म्हणेल. माझ्या विचारांना सुरुवातीला कलाटणी देणारे तीनच पुस्तके मला आज आठवतात. ते म्हणजे Rich Dad Poor Dad, The Magic of Thinking Big आणि Think and Grow Rich.

Think and Grow Rich ह्या पुस्तकाला मी तेव्हा दोन तीनदा वाचले असावे. तेव्हा असे जाणवायचे कि पुस्तकात सांगितलेल्या गोष्टी आणि आपण बघत असलेले जग हे अगदी विरुद्ध आहेत आणि पुस्तकातील सगळेच काही जसेच्या तसे काम करत नसावे. पण जसजसा वेळ गेला आणि इतर अनेक पुस्तकांनी मी समृद्ध होत गेलो तसतसे ह्या पुस्तकाचे महत्व मला जाणवत गेले आणि म्हणूनच मी ह्या पुस्तकासाठी ‘Must Read’ हे शब्द वापरतो.

कोळ्याचे जाळे कसे अनेक धाग्यांनी अनेक दिशांनी विणलेले असते आणि म्हणूनच सगळ्या धाग्यांच्या संतुलनामुळे ते आपल्या कामासाठी अधिक परिणामकारक ठरते. तसेच एका एका विषयाचे एकापेक्षा जास्त पुस्तके वाचत गेल्यास प्रत्येक पुस्तकाचा अधिक अधिक फायदा होऊन त्या वाचनाचा आपल्या विचारांवर अत्याधिक आणि टिकाऊ प्रभाव होत असावा.

ह्या पुस्तकाचे जर नाव आपण वाचले तर Think and Grow Rich विचार करा आणि श्रीमंत व्हा हे आहे. ‘पैसे गुंतवा आणि श्रीमंत व्हा’ असे नाही किंवा ‘काम करा आणि श्रीमंत व्हा’ असे सुद्धा नाही. यशस्वी होण्यासाठी माझेजवळ ‘हे नाही किंवा ते नाही’ अशा वाक्यांना आपल्या बोलण्यात स्थान देणाऱ्या सगळ्यांनाच हे पुस्तक एक मंत्र शिकवते. तो म्हणजे सफलता किंवा श्रीमंती ही विचारांवर अवलंबून असते. हेन्री फोर्ड साहेबांचे एक वाक्य आहे. Thinking is the hardest work there is, which is probably the reason why so few engage in it. म्हणूनच यशस्वी लोक आपल्या विचारांना एवढे महत्व देत असावेत.

Think and grow rich

प्रस्तावनेत प्रकाशकाने लिहिले आहे कि ‘हे पुस्तक व्यक्तिगत सफलतेवर लिहिलेल्या त्या अनेक प्रभावी पुस्तकांपैकी एक आहे कि जे आपल्याला आर्थिक स्वतंत्रता कशी मिळवावी हे सांगते आणि सोबतच अशी समृद्धी देखील कि जी पैशांच्या मोजपट्टी (scale) वर मोजू शकत नाही.’ लेखकाने ह्या पुस्तकाबद्दल स्वतःचे शब्द लिहितांना म्हटले आहे कि ‘सगळी उपलब्धी आणि सगळ्या कमावलेल्या संपत्तीची सुरुवात एका विचारापासून होते.’

लेखकाच्या दाव्यानुसार ह्या पुस्तकाची प्रेरणा लेखकाला Andrew Carnegie ह्यांनी त्यांच्या व्यक्तिगत उपलब्धीच्या सूत्रांनी दिली होती. कार्नेगी हे एक अतिश्रीमंत अमेरिकन उद्योगपती होते. आपल्या सूत्रांवर काम करून कार्नेगी ह्यांनी स्वतःला तर अरबपती बनवलेच; सोबत त्या अनेक लोकांना देखील ज्यांना Carnegie ह्यांनी त्यांचे रहस्य शिकवले. लेखकाच्या दाव्यानुसार अजून 500 श्रीमंत लोकांनी आपल्या श्रीमंतीचे रहस्य लेखकाला सांगितले आणि लेखकाने आपले जीवन हे रहस्य लोकांपर्यंत पोहोचावे म्हणून ह्या पुस्तकाच्या निर्मितीत समर्पित केले.

Think and Grow Rich हे पुस्तक Andrew Carnegie (1835-1919) ह्यांच्या मृत्यूनंतर 1937 साली लिहिले गेले आहे आणि जरी Andrew Carnegie व Napoleon Hill ह्यांची भेट झाली होती कि नाही ह्याची खात्रीलायक काही बातमी internet वर नसली तरी त्यामुळे ह्या पुस्तकाची ताकद कमी होत नाही.

ह्या पुस्तकात अनेक छोट्या मोठ्या गोष्टी आणि सफल व्यक्तींबद्दल लिहिले आहे. माझ्या जवळ असलेल्या पुस्तकातील मी रेखांकित केलेल्या वाक्यांपैकी काही काही वाक्य खाली दिले आहेत.

Think and grow rich

प्रकरण एक: विचार ही वस्तु है

• जेव्हा एखादा व्यक्ती एखाद्या गोष्टीसाठी खरंच तयार होतो तेव्हा ती गोष्ट मिळतेच.
• संपत्ती येण्याची सुरुवात ही मानसिक स्तरावर लक्ष्याची निश्चिती केल्यानंतर होते.
• यश हे त्यांनाच मिळते की जे त्याबद्दल जागृत असतात.

प्रकरण दोन: इच्छा

कोणत्याही उपलब्धी साठी महत्वपूर्ण म्हणजे इच्छा. नुसती इच्छा नको, प्रबळ इच्छा हवी. ह्या प्रकरणात प्रबळ इच्छेला संपत्तीत बदलण्यासाठी सहा उपाय दिले आहेत. हे उपाय खरंच खूप परिणामकारक आहेत. निश्चित इच्छा किंवा रक्कम कशी ठरवावी आणि त्यासाठी निश्चित वेळेची सीमा सुद्धा का हवी? ह्याबद्दल विस्तृत लिहिले आहे.

प्रकरण तीन:आस्था

ह्या धड्यात अवचेतन मनाची शक्ती आणि आत्मविश्वासाचे सूत्र ह्यावर सविस्तर लिहिले गेले आहे. ह्यातील एका लांब कवितेचे शेवटचे वाक्य मला आवडून गेले.

“जीवन के युद्ध में हमेशा वही नहीं जीतता जो सबसे ताकतवर या तेज होता है, बल्कि जल्दी या देर से जीतता वही है जो सोचता है की वह जीत सकता है!”

प्रकरण चार: आत्मसुझाव

• Autosuggestion कसे द्यावे आणि त्याचा अवचेतन मेंदूवर कसा परिणाम होतो?
• एकाग्रतेच्या शक्तीचा कसा उपयोग करावा?
• अवचेतन मेंदूला प्रेरित करण्याचे उपाय

प्रकरण पाच: विशेषज्ञीय ज्ञान

खूप लोक म्हणतात के ‘ज्ञान शक्ती आहे.’ पण हे पूर्णतः खरे नाही. ज्ञान हे केवळ संभावित शक्ती आहे. ज्ञान शक्ती तेव्हाच बनते जेव्हा त्याचा कोणत्यातरी निश्चित योजनेत किंवा निश्चित लक्ष्य प्राप्तीसाठी उपयोग केला जातो. विशेष ज्ञान ह्याबद्दल मी नुकतेच एका पुस्तकात (The Almanack Of Naval Ravikant: A Guide to Wealth and Happiness) सविस्तर वाचले आहे. त्या पुस्तकाची चर्चा कधीतरी होईलच. Think and Grow Rich पुस्तकातील ह्या प्रकरणाचा मला दुसऱ्या पुस्तकातील विशेष ज्ञानावर सविस्तर लिहिलेल्या माहितीला सोपी करून समजण्यासाठी उपयोगच झाला.

प्रत्येक क्षेत्रातील लोक आपल्या क्षेत्राशी संबंधित विशेष ज्ञान मिळवत राहतात. विशेष ज्ञान मिळवत राहण्याची ही क्रिया कधी संपत नाही. दुसरीकडे हजारो लोक हे समजतात की एकदा शाळा महाविद्यालय झाले कि शिकण्याची प्रक्रिया बंद होते.

प्रकरण सहा: कल्पना

• मनुष्य जिस चीज की कल्पना कर सकता है, उसकी रचना भी कर सकता है। पैसामंत्र Marathi Money Blog वर कोणत्यातरी लेखात लिहिलेल्या ‘आपल्या योजनेला लिहून त्यावर काम करण्याचे महत्व’ मी ह्याच प्रकरणातून शिकलो होतो.
• सुरुवातीला तुम्ही आपल्या विचारांना जपता, त्यांचे संरक्षण करता, त्यांना वाढवता, मार्गदर्शन देता. मग हे विचार स्वतः शक्तिशाली बनतात आणि आपल्या रस्त्यातील सर्व अडथळ्यांना हटवतात.

इतर प्रकरणे:

प्रकरण सात ते पंधरा मध्ये सुव्यवस्थित योजना बनवून इच्छेला कार्यात कसे रूपांतरित करावे?, निर्णय कसा करावा? चालढकल करण्याच्या सवयींवर मात करण्याचे उपाय, लक्ष्य मिळवण्यासाठी आवश्यक निरंतर प्रयत्न कसे महत्वाचे आहेत, Master Mind म्हणजे इतर उपयोगी लोकांच्या समूहाची शक्ती; इत्यादींवर अनेक गोष्टींच्या साहाय्याने विस्ताराने लिहिले आहे.

सारांश:

इतर अनेक पुस्तकांच्या समीक्षेसारखेच ह्या पुस्तकाला देखील माझे Five star असले तर नवल नाही. जगात एकाहून एक सरस पुस्तके लिहिल्या गेली आहेत आणि मी वाचलेल्या काही थोडक्या पुस्तकांच्या यादीत Think and Grow Rich आपले महत्व तेवढेच टिकवून आहे असे माझे मत आहे.

हे पुस्तक यशस्वी होऊ इच्छिणाऱ्या सगळ्यांसाठीच एक प्रारंभिक स्तराचे पुस्तक आहे. समजेल अशी सोपी भाषा, वाचकाला खिळवून ठेवणाऱ्या गोष्टी, त्या गोष्टींतून सहजच मिळणारी मोलाची शिकवण ह्या सगळ्यांचा विचार करून कोणत्याही क्षेत्रात श्रीमंत (म्हणजेच आत्मविश्वास, निर्णयक्षमता, लक्ष्य निर्धारण आणि त्याला गाठणे, संपत्तीअर्जन इत्यादी इत्यादी) होण्यासाठी हे पुस्तक आवश्यक म्हणावे लागेल.

मी Think and Grow Rich सोचिये और अमीर बनिये हे पुस्तक Manjul Publication चे हिंदी भाषेत वाचलेले आहे. मी काही दिवस भोपाळ ला राहलेलो असल्याने आणि Manjul Publication तिथेच असल्याने अशा पुस्तकांची उपलब्धता तेथे नेहमीच असायची.

शिवाय Manjul Publication ची हिंदी भाषा (सहसा अनुवादक डॉ सुधीर दीक्षित व रजनी दीक्षित) मला खूपच आवडते. ह्या लेखकांनी अनुवादित केलेली पुस्तके मी डोळे बंद करून विकत घेतो असे म्हटले तरी चालेल. सध्या हे मराठीत सुद्धा भाषांतरित दिसत आहे.

हे सुद्धा वाचा: आवडत्या पुस्तकातील पैशांच्या गोष्टी